Dag 1, woensdag 7 juli
Na een voorspoedige autorit door het veel te grote Duitsland kwam ik op woensdag 7 juli rond 00:30u aan op het Fliegercamp in Greifenburg. Op dinsdag had ik de keuze al gemaakt om mijn hike and fly tocht te houden aan de zuidkant van de Alpen in de omgeving van het Drau- en Pustertal. Er was voor de komende dagen veel noord en noordwestwind voorspeld die redelijk sterk zou kunnen worden. De Kreuzeckgruppe (ten noorden van het Drautal) beschermt daar in ieder geval redelijk tegen en dus leek het me goed de tocht daar te starten. Ook was er bijna alle dagen overontwikkeling in de (na)middag voorspeld. Heel lange vluchten zouden er dus waarschijnlijk niet inzitten. Ik had verder geen strak vastomlijnd plan. Afhankelijk van de weersontwikkeling en dagelijkse vorderingen kon ik de route kiezen. Het hoofddoel was lekker hiken en vliegen; hoe ver en waar heen liet ik over aan het verloop van de dag. Achteraf een prima insteek!
Ik had rond middernacht geen zin meer om nog een tentje op te bouwen dus ik rolde mijn bivakzak en matje naast de auto op de parkeerplaats uit. Ik hulde mezelf snel in de snurkzak en was zo vertrokken. Heerlijk na zo’n inspannende autorit van rond de 9 uurtjes.
’s Morgens om 6 uur was er al bedrijvigheid op de parkeerplaats. De eerste vroege vogels hadden het in hun hoofd gehaald om te gaan ochtendzwemmen in de Badesee naast de Fliegercamp. Natuurlijk waren dit geen jonge godinnen, maar oude-van-dagen dus ik sliep snel nog even verder. Niet veel later ging het luchtalarm. De brandweercollega’s uit de diverse dorpjes in de omgeving hadden hun maandelijkse uitruk en zorgden ervoor dat ik een half uurtje voordat mijn eigen wekker afging naast de bivakzak stond.
Ik keek snel even of er nog X-alps atleten in de buurt waren. De dag ervoor was Chrigel Maurer al vanaf Greifenburg richting Aschau gevlogen en ik zag op live tracking dat Sebastian Huber, Ferdinand van Schelven en Toma Coconea allen de Emberger opliepen. Ik pakte snel mijn spullen en begon mijn eerste hike naar boven. Wellicht kon ik nog een glimp van ze opvangen of een praatje maken.
Na ongeveer 2,5 uur stond ik bij de officiële start van de Emberger op 1.750 meter; geen enkele X-alps atleet te bekennen… Snel weer even de live track raadplegen en ja hoor, alle drie de atleten waren naar de top onderweg. Ik hoefde niet lang te twijfelen. Door naar boven en gas op de lolly! Uiteindelijk kwam ik ongeveer een half uur later op de oost-start waar net drie piloten het luchtruim kozen. Alle drie waren naar zeggen van twee achterblijvers top-piloten en de bedoeling van hen was om Sebastian Huber te helpen thermiek te vinden. Omdat de wind op de oost-start aardig cross stond besloot ik met de twee overgebleven supporters van Huber door te lopen naar de top (Nassfeldriegel 2230 meter). Daar waren zojuist de drie X-alps atleten al weggestart en alleen Coconea konden we in de verte nog zien vliegen. Een praatje maken zat er dus niet in. Na wat gekletst te hebben met de supporters van Huber en één van de supporters van Coconea maakte ik me klaar voor de start. De wolkenbasis was erg laag en kwam niet veel hoger dan 2.300-2.400 meter.
Na de start kon ik redelijk op hoogte blijven en het lukte om zonder al te veel moeite de oversteek van het zogenaamde Anna Schutzhaus richting het Zettersfeld bij Lienz te beginnen. Voor deze oversteek heb je idealiter veel hoogte nodig maar door de lage basis moest ik het met rond de 2.400 meter doen dit keer. Op een tussenrichel kwam ik erg laag aan en na een tijdje zoeken vond ik een prima bel die me naar 3.100 meter bracht. Tja…. dan ziet de (vlieg)wereld er ineens anders uit en heb je veel betere kaarten!
In mijn hoofd zat het om vanuit Lienz en het Zetterfeld over te steken naar het Pustertal en richting Sillian en Bruneck te vliegen. Toen ik echter op goede hoogte zat boven Zettersfeld was een heel groot deel van het Pustertal compleet afgeschermd door torenhoge donkere wolken. Heel in de verte regende het al uit en de route richting Pustertal was dus komende uren no go. Ik besloot de ridge vanuit Lienz naar het west-noordwesten te volgen en vloog richting Huben en Matrei. Daar zag het wolkenbeeld er veel vriendelijker uit en was het absoluut nog (veilig) vliegbaar. Plan B was om eventueel via het Defereggener Tal richting Antholz te vliegen en te kijken waar ik dan terecht kon komen. Voor en na werd het richting Huben en Matrei turbulenter. De noordwestwind liet zich op grotere hoogte steeds steviger gelden en met de redelijk sterke thermiek leverde dat af en toe wat “rommel” op in de lucht. Maar alles was nog goed te handelen.
Aangekomen bij Huben lag een groot deel van het Pustertal en Defereggenertal nog steeds volledig afgeschermd. Oversteken zou zeer waarschijnlijk wel lukken maar daarna was de kans op uitzakken nagenoeg 100%. 0-zon aan de overzijde en dat was al heel lang zo. Plan C was om zo ver mogelijk richting hoofdkam te vliegen en dan te zien hoe verder. Over het algemeen geldt echter dat hoe dichter richting hoofdkam, hoe gemiddeld sterker de thermiek en (zeker met hardere hoogtewind) de turbulentie. Na een tijdje te hebben gevochten tegen de harde noordwestenwind hield ik het voor gezien en plan D was terug te vliegen (wind mee) naar Lienz en dan te gaan landen. Zo gezegd, zo gedaan. Na ongeveer 3,5 uur vliegen stond ik 70 vliegkilometers verder in Oberlienz aan de grond.
Ik had een prachtige eerste vlucht op de klok en kon genieten van de omgeving waar ik geland was. In het dal waaide het redelijk hard dus ik zocht een beschutte plek om mijn UP Lhotse strak en klein op te vouwen. Nadat alles was ingepakt boog ik me over de planning van het vervolg van de tocht. Het was inmiddels rond 16:00u dus nu nog ergens omhoog lopen om te vliegen zou niet heel veel opleveren. Daarnaast had ik al een flink aantal hoogtemeters gemaakt en zette mijn kaarten in op de volgende dag. Ik zocht een slaapplek in Lienz en het plan was om morgen naar de Hochstein te hiken. Van daaruit zou ik dan via de zogenaamde “Pustertalrennstrecke” richting Italië kunnen vliegen, mits de noordwestenwind dat toeliet.
Na het nemen van een frisse douche en het verorberen van een grote pizza was het tijd mijn mandje op te zoeken. Slapen was absoluut geen probleem en zo eindigde de eerste dag.
Dag 2, donderdag 8 juli
Na een prima ontbijtje vertrok ik klokslag 07:30u vanuit het centrum van Lienz naar de voet van de Hochstein. Na nog geen uur baadde ik alweer in het zweet want de eerste paar honderd hoogtemeters waren redelijk steil. Het was al erg warm op de berghelling, met name omdat die volledig naar het oosten lag. Voor vliegen ideaal vanwege vroege thermiek, maar voor lopen nogal warm. Hoger op de berg liep ik meer door de bossen en hielp de schaduw me het wat koeler te houden. Via de zogenaamde Russenweg kwam ik na een uurtje of 2,5 a 3 aan bij de Hochsteinhutte. Buiten stond een grote bak waarin continu vers water stroomde. Ideaal om mijn watervoorraad weer bij te vullen. Ik liep telkens met net voldoende water om gewicht te besparen op mijn rug. In mijn tochtplanning hield ik rekening met “water-tussenpunten” om tijdig te kunnen bijvullen. Bij deze tocht werkte dit goed, maar als je echt in veel afgelegener terrein onderweg bent doe je er goed aan toch wat meer mee te nemen. Nu had ik telkens rond de liter bij me. Vanaf de Hochsteinhutte liep ik door naar de eerste hogere top. Deze top heette het Boses Weibele (2.521 meter). Ik was nog nooit op deze top geweest of er overheen gevlogen, dus geen idee hoe het er daar exact uit zou zien. Na nog eens een uur hiken kwam ik net onder de top aan. Het was daar niet overal startbaar. Hoewel het terrein (gras en lage struikjes met daar doorheen wat vlakken rots en steen) zich voor een start goed leende, waren er veel lange, vlakke uitlopers. Hierdoor had ik te weinig bodemvrijheid en kon ik niet fatsoenlijk wegkomen. Alleen de start richting zuidwesten was prima, maar zeker niet ideaal. De zon had natuurlijk de hele ochtend op de oost-zuidoost hellingen geschenen en die goed opgewarmd. De eerste thermiekwolkjes waren ook aan die helling te detecteren. Een heel uur terug lopen haalde ook niets uit.
Na een korte pauze bereidde ik me voor op de start. Ik had enkele toeschouwers die ook de route naar de top hadden gelopen. Ik kleedde me warm aan omdat de voorspellingen steengoed waren. De wolkenbasis zou in de loop van de dag op 4.000 meter komen en er was zeer stevige thermiek voorspeld. Mocht ik op die hoogte kunnen komen, dan was dik aankleden zeker geen overbodige luxe. Hoewel de wolkjes er aanvankelijk mooi uitzagen, waaierden ze meer en meer uit in zuidoostelijke richting. Een teken dat de noordwestwind wellicht toch steviger was als verwacht in de hoogte.
De start verliep goed en ondanks dat ik me voor de start had voorgenomen een uitloper te volgen die voor me lag, stuurde ik meteen naar rechts richting de hoge bergflanken. Stom, stom, stom en nog eens stom. Want naarmate ik me verder richting flanken liet verzetten zakte ik meer uit. Ik had mijn hoop gevestigd om nog wat verder door te vliegen richting een kleiner zuidoost flankje, maar weer niks bruikbaars. Langzaam maar zeker kwam het vlakke bosgebied, dat helemaal doorliep tot aan het dal (wat 1 a 2 kilometer verderop lag), dichterbij en mijn opties waren op. Enige keus die ik nog had was landen op een steile grashelling net voordat ik het bos zou moeten oversteken. Ik had voor zo’n oversteek veel te weinig hoogte. De landing verliep redelijk en daar stond ik dan… 3 kilometer verder en 350 hoogtemeters lager…op een steile grashelling van een 400/500 hoogtemeters in niemandsland, geen paden. En het weer zag er nog zo veelbelovend uit…. Domme tactische fout.
Ik had twee opties. Alles weer inpakken en dan naar een goede uitgangspositie hiken of een fieldpack maken en naar boven buffelen in de warmte. De eerste optie zou heel veel tijdverlies opleveren en was op deze helling zeer lastig. De tweede optie leverde veel minder tijdverlies op en was ook zeer lastig. Dan maar de optie met het minste tijdverlies. Nadat ik mijn warmste kleding in mijn ligharnas had weggestopt en de helm aan mijn uitrusting had geklikt, begon de zwoegtocht naar boven. Al traverserend wist ik zo’n kleine 200 hoogtemeters te winnen. Ik voelde en zag na enkele minuten de stijgwind langs de helling omhoog stromen en naarmate ik hoger kwam, werd die snel sterker… Als ik dit een kwartier eerder had gehad, had ik nog gevlogen was mijn gedachte. Daar had ik echter helemaal niets aan nu. Heel wat zweetdruppels verder kwam ik op een klein vlakker stuk van de helling. De wind stond er perfect en redelijk krachtig op.
Na even uitgerust te hebben van de klim, wachtte ik een rustige fase af en kwam gemakkelijk weg. Ik volgde de vliegroute weer een stuk terug om een fatsoenlijke uitgangspositie te krijgen. Ik bleef redelijk op hoogte en kon vervolgens fatsoenlijk oversteken naar de volgende ridge richting Sillian. Het vloog echter niet snel. Bij de relatief vlakke ridge was het moeilijk de bel(len) goed te centreren en het was erg rommelig allemaal. De noordwestenwind was dus sterker als voorspeld en dat maakte de vlucht in combinatie met de sterke thermiek voor mij erg onrustig. Net als woensdag liet de UP Lhotse mij niet in de steek. Wat een stabiel scherm! Door zijn lichte gewicht voel je veel in de lucht, maar hij blijft zeer stabiel. Het scherm heeft absoluut niet snel de neiging tot inklappen en dat was in deze omstandigheden fijn. Ik hou niet zo van zo’n super onrustige en nerveuze lap boven mijn kop.
Uiteindelijk besloot ik om naar Zettersfeld te vliegen met het idee daar te toplanden. Na de toplanding kon ik dan wachten tot het rustiger werd in de lucht, waarna ik wellicht nog een mooie namiddag/vroege avondvlucht kon maken. Boven Zettersfeld aangekomen ging het overal boven de ridge omhoog. Dichter en lager bij de ridge was daarbij de dalwind ook goed merkbaar. De combinatie van die twee maakte het dus ook daar tot een wat turbulenter geheel. Hoewel Zetterfeld barst van de landingsmogelijkheden besloot ik gezien de omstandigheden naar het dal te vliegen. Het was voor nu mooi geweest. Na de landing kon ik altijd nog overwegen te voet of met de lift omhoog te gaan en een avondvlucht te maken.
Nadat ik had ingepakt bekeek ik uitgebreid het weerbericht voor de komende twee dagen en dat zag er wat minder florissant uit. Vroeg in de middag al kans op overontwikkeling en de noordwestenwind zou nog wat sterker gaan worden. Het plan werd om in de avond nog een vlucht te maken vanaf Zettersfeld en terug te keren richting Greifenburg. Het had in mijn ogen geen zin om continu tegen de noordwestenwind in te gaan vliegen. Wind mee zou wat prettiger zijn. Omdat het al 16.00u was en ik in de ochtend al dik 1.800 hoogtemeters had gemaakt, besloot ik met de lift omhoog te gaan.
Boven aangekomen bleek dat de wind nogal fors was. Gelukkig wel uit de goede richting. Daarnaast had zich in het laatste anderhalf uur boven de Lienzer Dolomiten (aan de overkant van het grote brede dal) een kleine onweersbui ontwikkeld. Die regende uit, maar bouwde meteen weer op. Na 1,5 uur wachten kakte de wolken aan de overkant in en werd de wind iets tammer op de top van het Zettersfeld. Na een eenvoudige start kon ik een klein beetje soaren en daarna lekker glijden richting Nikolsdorf. Ditmaal allemaal lekker ontspannen. Naarmate ik dichter bij de grond kwam werd de dalwind steeds sterker en uiteindelijk kwam ik op half speed nog maar 5 km/u vooruit. Uiteindelijk landde ik net naast een maisveld wat het opvouwen van mijn scherm in de luwte erg makkelijk maakte. Zodra ik met mijn hoofd boven de mais kwam waaide ik zowat uit mijn verschoning…..
Na een vlakke hike van 1,5 uur kwam ik aan in Nikolsdorf. Een grote bord met wurst en sauerkraut ging er goed in en op mijn kamer kon ik het plan voor de volgende dag maken.
Dag 3, vrijdag 9 juli
Na een gezellig ontbijt vertrok ik naar de omgeving van de Damerkopf. Het plan was om naar de oostelijke helling op 2.000 meter te gaan. Vandaar zou ik dan weg kunnen starten en trachten terug te vliegen naar Greifenburg. Mocht ik hoogte kunnen maken tijdens de vlucht dan had ik de noordwestenwind in ieder geval deels in de rug. Omdat ik de afgelopen dagen toch al aardig wat hoogtemeters had gemaakt met mijn pakzak van ongeveer 12,5 kilo kwam ik wat trager op gang. Ik had een hike uitgestippeld die qua afstand wat langer was, maar daardoor op sommige stukken veel geleidelijker omhoog ging. Na dik 3,5 uur kwam ik op de geplande starthelling. Ik was hier al meerdere malen overheen gevlogen en vanuit de lucht zag het er altijd mooi en idyllisch uit. Wat ik vanuit de lucht niet had gezien, waren alle distelbladeren en struiken die overal stonden zover je kon kijken. Het was dit keer dus een feest om het scherm netjes uit te leggen….De dunne lijntjes raakten telkens verstrikt in de blaadjes waardoor het een eeuwigheid duurde voordat ik mijn scherm goed had liggen.
Het waaide tot dan toe nauwelijks en ik vroeg me af of er wel voldoende thermiek zou zijn. De hemel begon daarbij in rap tempo te veranderen van mooi blauw zonder wolken naar donker en grijs. Een teken dat de overontwikkeling gestart was in hoog tempo. In een tijd van 10 minuten ging het van geen wind naar wind uit alle richtingen. Niet heel hard, maar voldoende om het met pijn en moeite netjes uitgelegde scherm lekker om te rollen waardoor al het werk voor niets was geweest. Even het scherm goedleggen, zoals je dat bij groundhandeling op een strak grasveldje doet, was er dit keer helaas niet bij. Na weer een hoop gedoe kwam ik uiteindelijk redelijk fatsoenlijk weg. Op een paar heel lichte hupjes na was er geen thermiek meer te bekennen. De meeste hellingen lagen al vol in de schaduw. Ik peilde de vliegroute zodanig dat ik zoveel mogelijk schrapend langs de hellingen afstand kon maken. Uiteindelijk had ik een glijvlucht van bijna 12 kilometer. Niet slecht!
Na mijn landing zag ik dat het ten zuiden van mij in het Gailtal (ligt ten zuiden van het Drautal) begon te regenen. Na een half uurtje kwamen de eerste klapjes onweer en de piloten boven de Emberger Alm waren al allemaal naar het dal gevlogen. Dit keer dus geen gekken die tot het laatste moment het noodlot tartten… Er zat voorlopig dus geen mooie vlucht meer in.
Het was tijd om de laatste hike te beginnen. De laatste kleine 10 kilometer gingen door het dal terug naar het Fliegercamp. Na drie kwartier lopen trok het aan de noordkant van het Drautal volledig dicht. Het regende en waaide flink en op de plek waar ik liep was er alleen veel wind en een heel klein beetje regen. Apart hoe lokaal het weer in de bergen zich kan ontwikkelen. Ik schuilde een poosje bij een schapenstal. Toen de onweersbui richting oosten wegtrok kon ik achter de bui aan verder lopen naar Greifenburg. Naarmate ik dichter bij Greifenburg kwam, was goed te zien dat het daar echt hard had geregend. Diverse delen van het bos, westelijk van Greifenburg, stonden compleet blank. Niet veel later kwam ik aan op het Fliegercamp. Nadat ik een kamer had geregeld en mijn spullen weer een beetje had georganiseerd, kon ik genieten van een warme kop goulashsuppe en een lekkere verkoelende douche. Wat een toffe tocht en deze manier van rondtrekken ga ik zeker nog vaker doen!
Tochtgegevens en details
Hike: 16 uur, 60 km, 5.000 hoogtemeters
Fly: 5,5 uur, 125 km
Uitrusting:
- UP Lhotse M en NOVA compression bag (3,4kg);
- Pakzak: Supair TREK-LIGHT 350 (0,35kg);
- Harnas: Supair delight (2,5kg);
- Reserve: Independence Ultra Cross (0,975kg);
- Totaal gewicht (met minimale reserve- en warme kleding, vlieg benodigdheden, hoognodige toiletartikelen, reserve batterijen en water) +/- 12,5kg.
